Od wielu lat, przyjęta jest praktyka, tak organów podatkowych jak i sądów administracyjnych, a wynikająca z utrwalonej linii orzeczniczej - zgodnie z Uchwałą siedmioosobowego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) z 27 lutego 2012 r., syg I FPS 4/11, - w której stwierdzono, że garaż stanowiący przedmiot odrębnej własności (mający wyodrębnioną księgę wieczystą), usytuowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według wyższej stawki (jak dla części pozostałych). Z kolei garaż nie stanowiący przedmiotu odrębnej własności (niemający wyodrębnionej księgi wieczystej), może być opodatkowany niższą stawką podatku od nieruchomości (jak dla lokali mieszkalnych).
Warto tu nadmienić, iż obecnie wysokość stawek podatku od nieruchomości dla budynków lub ich części mieszkalnych nie może przekroczyć w 2023 r. rocznie 1 zł/m2 powierzchni użytkowej. Z kolei maksymalna roczna stawka dla budynków lub ich części pozostałych to 9,71 zł/m2 powierzchni użytkowej.
W 2024 r. będą to odpowiednio stawki 1,15 zł/m2 i 11,17 zł/m2. Jak zatem widać, duże bo prawie 10-cio krotne zróżnicowanie, opodatkowania miejsc postojowych w zależności czy miejsce postojowe, ma czy nie ma wyodrębnionej księgi wieczystej w budynku mieszkalnym.
Pewne małżeństwo, nie chciało jednak pogodzić się z tym faktem i od otrzymanej decyzji, nakazującej zapłacić temu małżeństwu wyższą stawkę podatku od nieruchomości (z uwagi na kupno garażu z odrębną księgą wieczystą w budynku mieszkalnym), postanowiło zaskarżyć ową decyzję. Musiało jednak przejść najpierw długą drogę odwoławczą, bo przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO), Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) i Naczelny Sąd Administracyjny (NSA), aż do skargi do Trybunału Konstytucyjnego (TK).
Małżeństwo, któremu ww. sądy administracyjne odmówiły słuszności, uznało, że zostały tym samym naruszone ich konstytucyjne prawa i zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wniosły skargę na taki stan rzeczy.
Trybunał Konstytucyjny (TK) 18 października 2023 r., wydał orzeczenie (sygn. 23/19), w którym przyznał racje małżonkom i zakwestionował obowiązujące przepisy podatku od nieruchomości, które umożliwiają odmienne opodatkowanie miejsc garażowych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych w zależności od wyodrębnienia lub niewyodrębnienia własności tych garaży. Za niekonstytucyjne wg TK jest rozumienie przepisów, które pozwala uznać garaż znajdujący się w budynku mieszkalnym, stanowiący wyodrębniony lokal, za "część budynku" o charakterze odmiennym niż mieszkalny.
Sędzia TK Jakub Stelina uzasadniając wydane orzeczenie wskazał: „Tymczasem z punktu widzenia przepisów prawa podatkowego nie istnieją podstawy prawne, aby garaże w budynkach wielomieszkaniowych były traktowane jako kategoria niejednolita. Oznacza to, że podatnicy podatku od nieruchomości będący właścicielami takich miejsc, powinni być w świetle prawa traktowani tak samo”.
Aby nie było jednak tak różowo, Trybunał (na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji RP), odroczył wejście w życie wydanego orzeczenia. Przepisy które uznał za niekonstytucyjne, przestaną zatem obowiązywać dopiero od 1 stycznia 2025 r.!
Nie jest więc obecnie możliwym (do końca 2024 r.), płacić niszą stawkę za miejsce postojowe (o ile taka nie była przyznana). Podobnie deweloperzy, będą mogli płacić dopiero od 2025 r., niższe stawki od nie sprzedanych miejsc garażowych, czy też całych wyodrębnionych hal garażowych (tak jak dla budynków mieszkalnych), a nie jak obecnie, stawkę podatku dla działalności gospodarczej, która jest 30-razy wyższa od mieszkalnej.
Tak więc wszyscy, którzy do tej pory płacili i płacą (jak autor tej wiadomości), wyższą stawkę podatku od miejsca postojowego (z wyodrębnioną księgą wieczysta), muszą uzbroić się w cierpliwość i poczekać na jej zmniejszenie do 1 stycznia 2025 r. Nie ma też, możliwości, jak wskazał TK, podważania wydanych a nie przedawnionych decyzji w tej sprawie.
To co należy tu podkreślić, to również determinacje wspomnianego małżeństwa, które nie o pieniądze się tu spierało (bo spornym była kwota ok. 200 zł rocznie), ale o zasadę równego opodatkowania, w tym przypadku miejsc garażowych w budynku mieszkalnym. Była to jednak długa droga bo aż 10-cio letnia. Pierwszą niekorzystną dla siebie decyzje Prezydenta Miasta, małżonkowie otrzymali w 2013 r., sprawa przed SKO odbyła się w 2014 r., przez WSA 2015 r., przed NSA w 2018 r., a Trybunał Konstytucyjny, skargę konstytucyjną rozpatrzył w 2023 r.!
O ile zatem pełna sądowa batalia administracyjna nie była zbyt długa, aczkolwiek 5-cio letnia, to na rozparzenie skargi konstytucyjnej, małżeństwo musiało czekać kolejnych 5 lat! 